Wkrótce po odzyskaniu niepodległości również społeczeństwo Łukowa postanowiło oddać hołd bohaterom powstania styczniowego. Z inicjatywy harcerzy 13 czerwca 1922 r. na murze kościoła p.w. Przemienienia Pańskiego wmontowana i odsłonięta została tablica pamiątkowa z napisem:
Tu mieszkał ks. Stanisław Brzóska, dowódca oddziału powstańczego z roku 1863-65 ".
W 1923 r. przy ulicy Czerwonego Krzyża na przeciwko kościoła popijarskiego przy trakcie lubelskim wybudowano ku czci powstańców 1863 r. pomnik – obelisk na cokole, zakończony kulą z siedzącym na niej orłem, zaś na pomniku została umieszczona tablica pamiątkowa z napisem : “Pamięci powstańców łukowian 1863-1923”.
22 stycznia 1926 r., w 63 rocznicę powstania styczniowego, święcił Łuków rzadką i bardzo podniosłą uroczystość odsłonięcia pomnika wzniesionego ku czci powstańców łukowian. Pomnik “Pamięci Powstańców Łukowian” został wzniesiony z inicjatywy młodzieży Gimnazjum Państwowego im. Tadeusza Kościuszki i dzięki ofiarności społeczeństwa łukowskiego. Na początku 1924 r. zawiązał się Komitet Budowy Pomnika. 29 listopada 1924 odbyło się uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego, którego dokonał ks. Prałat Wiktor Kamieński, dziekan Łukowa. W fundamentach pomnika zamurowano puszkę cynkową zawierającą akt, który głosił, że wznoszony pomnik ma “Po wszystkie czasy w pamięci Pokoleń wielką Miłość dla Ojczyzny Bohaterów Styczniowych, którzy Morze Krwi Serdecznej w walce o Jej Wolność przelać się nie zawahali, utrzymać i największego obowiązku obywatelskiego granic w ofiarności nie znającego, obowiązku obrony Rzeczpospolitej w potrzebie, być żywym przypomnieniem”. Dla pozyskania dalszych funduszy na budowę pomnika, Komitet w czerwcu 1925 r. wydał broszurę rejenta Bolesława Brodowskiego pod tytułem “Zbrojny czyn Powstańców Podlaskich w roku 1863”.
22 stycznia 1926 r. w dniu uroczystości odsłonięcia pomnika miasto przybrało odświętny wygląd. Wszystkie sklepy, aż do skończenia uroczystości pozamykano, domy przystrojono flagami. Przybyła ludność z odległych wsi oraz delegacje z innych stron. Najpierw odbyło się nabożeństwo, później dyrektor Gimnazjum Państwowego im. T. Kościuszki Bronisław Przedpełski wygłosił przemówienie. Odsłonięcia pomnika dokonał Michał Słomiński, starosta Łukowa. Następnie ks. Kamieński poświęcił pomnik, a dyrektor Przedpełski w imieniu Komitetu przekazał go na własność miastu, mówiąc “Ma on Pamięć o Bohaterach Styczniowych po wsze Czasy głosić, o Ich Ofiarności bezgranicznej dla Ojczyzny przyszłym Pokoleniom opowiadać, a miastu prawdziwej ozdoby przysporzyć”. Zgromadzeni odśpiewali “Rotę”, orkiestra zagrała “Mazurka”, delegacje złożyły wieńce, defilada przed pomnikiem zakończyła uroczystość. “Do oczu cisnęły się łzy radości, wypływające z najgłębszych tajników serca, gdy w świątyni rozległ się potężny marsz szopenowski, a w modlitwie za bohaterów łączyły się naprawdę wszystkie stany, i w drugim momencie, gdy wśród różnych delegacji pojawiły się chłopskie z wieńcami z kłosów, kwiecia i symbolicznych kos”.
Kolejny pomnik poświęcony ks. Stanisławowi Brzósce został odsłonięty w ramach obchodów 10-lecia Państwa Polskiego, na terenie Nadleśnictwa Łukowskiego w pobliżu Jaty i wsi Gręzówka w Uroczysku Jodłowym Dąbrówka. Pomysłodawcami byli leśnicy łukowscy. 3 czerwca 1928 roku odbyło się uroczyste odsłonięcie pomnika w zaciszu leśnym. W obecności przedstawicieli władz wojewódzkich, wojskowości i leśników, inicjatorów i realizatorów projektu, ks. Biskup Sokołowski w licznej asyście duchowieństwa odprawił mszę świętą polową nad leśną kryjówką. Trzy tysiące podlaskiego ludu zgromadziło się na tę niezwykłą uroczystość na skraju jodłowego lasu. Kompania 35 pp oddawała honory wojskowe. Po przemówieniach przedstawicieli władz, aktu odsłonięcia pomnika dokonał dyrektor lasów państwowych Wacław Rogiński, syn Romana Rogińskiego. Po odsłonięciu odbyła się pod pomnikiem defilada oddziałów wojskowych, przysposobienia wojskowego, straży pożarnych i młodzieży szkolnej. Zakończony niewielkim krzyżem obelisk z polnego szarego granitu ozdobiony jest godłem państwa, srebrzystym orłem. Poniżej dwie daty: 1863-1928. Obelisk wspiera się na głazach narzutowych, zebranych z podlaskich pól. A o podstawę oparta jest tablica z napisem:
Bohaterowi walk o niepodległość ks. Stanisławowi Brzósce, nieugiętemu rycerzowi Podlasia w 63 rocznicę jego męczeńskiego zgonu pomnik ten w miejscu jego ukrywania się przed siepaczami wznoszą leśnicy leśnictwa łukowskiego
Autor:
Źródło:
Dodaj komentarz