Esełką przez ziemię łukowską

Strona główna / Artykuły / Esełką przez ziemię łukowską

Esełką przez ziemię łukowską3 min.

Dodany 17 gru 2017 Kategoria: XIX wiek, XX wiek 0 komentarzy

Łuków już od XIX wieku był ważnym węzłem kolejowym. Tu krzyżowały się ważne strategicznie szlaki kolejowe m.in. do Lublina (trasa nr 30 ), do Radomia (trasa nr 26) z koleją warszawsko-terespolską.

W okresie międzywojennym powstały plany odciążenia Warszawskiego Węzła Kolejowego, jednak do ich realizacji, z przyczyn oczywistych, doszło dopiero po II wojnie światowej. Planowana trasa miała łączyć Skierniewice z Łukowem.

Jak podawała Polska Gospodarcza (50/1938, 53/1938) linia ta miała mieć pierwszorzędne znaczenie tranzytowe i miała być jednym z fragmentów realizacji ogólnego programu rozbudowy sieci kolejowej, którego celem było stworzenie połączeń i racjonalnych kierunków przewozowych pomiędzy poszczególnymi okręgami gospodarczymi kraju. Powstanie tej linii miało skrócić czas przewozu towarów i omijać przeciążony, zwłaszcza ruchem pasażerskim, węzeł warszawski. Według szacunków z 1938 roku w przeciągu 10 lat przewozy trasą Skierniewice-Łuków miały wynieść ok 50 tys tono-kilometrów. Liczono także na to, że zostaną wznowione stosunki handlowe między Niemcami a ZSRR, co nadałoby projektowanej trasie charakter międzynarodowy. Tranzyty wewnętrzne i zewnętrzne szacowano na 740 tys ton z przebiegiem 123 mln tonokilometrów.

Linia miała przechodzić przez obszary, na których przebiegały szlaki Skierniewice-Warszawa, Radom-Warszawa i Dęblin Warszawa.

Inżynier M. Łopuszyński w Polsce Gospodarczej (50/1938) wskazywał też na duże znaczenie projektowanej linii dla ruchu pasażerskiego. Na odcinku Pilawa – Łuków rozplanowano 5 dworców pasażerskich (Pilawa, Parysów, Stoczek, Jedlanka, Łuków) i kilka pośrednich stacji.

Projekt ustawy trafił pod obrady Sejmu w 1938 roku a ustawę podpisano w lutym 1939 roku.

Źródło: Biblioteka Cyfrowa UMCS.

Pierwsze wzmianki o budowie linii pojawiły się w prasie w 1938 roku.

Dodatek niedzielny do „Expressu Lubelskiego i Wołyńskiego” 27.11.1938 z zasobów Cyfrowej Biblioteki WBP w Lublinie.

O skróceniu drogi ze wschodu na zachód rozpisywała się m.in. lokalna prasa wielkopolska…

Kurier Średzki nr 106/1939
z zasobów Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

…śląska…

Siedem Groszy 247/1938 z zasobów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.

…a także Codzienna Gazeta Handlowa (29/1939)

Informacja ukazała się również w prasie lokalnej.

“Kronika Ziemi Łukowskiej” Nr 3 (7) marzec 1939 r.

Plany budowy linii S-Ł (popularne esełki) przerwała wojna. Prace rozpoczęto dopiero w 1950 roku, a jej pierwszy odcinek Pilawa-Łuków oddano do użytku 12 maja 1953 roku. Całą linię otwarto 1 października 1954 roku. W latach 1955-65 uruchomiono drugi tor, co znacznie zwiększyło przepustowość. W latach 60-tych XX wieku, była jedną z najbardziej obciążonych linii kolejowych w kraju.

Esełkę zelektryfikowano w 1971 roku, a pierwszy skład elektryczny z Pilawy do Łukowa wjechał 15 grudnia 1971 roku.

Wjazd pierwszego elektrycznego składu do Łukowa.

Znaczenie linii zaczęło spadać w latach 80-tych.

W 2001 roku zawieszono połączenia pasażerskie na odcinku Pilawa-Skierniewice a trzy lata później, także na trasie Pilawa-Łuków.

Dziś pozostałością po dawnej świetności linii jest niszczejąca i rozkradana infrastruktura oraz stacje kolejowe m.in. w Jedlance, Stoczku Łukowskim i Parysowie.